(suprascapular nerve syndrome)

Co to jest nerw nadłopatkowy?

Nerw nadłopatkowy to nerw biegnący ze splotu ramiennego, a więc z przedniej okolicy szyi i barku na grzbietową powierzchnię łopatki. Nerw ten zaopatruje mięsień nadgrzebieniowy i podgrzebieniowy, a więc 2 istotne mięśnie stożka rotatorów. Nerw nadłopatkowy dostarcza impuls nerwowy do skurczu tych mięśni. Przebieg nerwu w okolicy struktur kostnych łopatki może sprzyjać jego uciśnięciu, a więc zaburzeniu przepływu impulsów nerwowych do mięśni – wtórnie z tego powodu mięśnie tracą siłę, nie wykonują swojej pracy, a przy długotrwałym procesie może dojść do zmian degeneracyjnych w mięśniach.

Przyczyny ucisku na nerw nadłopatkowy

Nerw nadłopatkowy może być uciśnięty w 2 miejscach w okolicy łopatki:

• we wcięciu łopatki, gdzie nerw przebiega w szczelinie kostnej przykrytej od góry więzadłem poprzecznym
• w okolicy grzebienia łopatki, gdzie zawija się wokół grzebienia przechodząc do dołu podgrzebieniowego – tam również znajdują się elementy więzadłowe, które mogą powodować ucisk.

Czasami, szczególnie u sportowców o dużej aktywności kończyny ponad głową (siatkarze, tenisiści) bez istotnej przyczyny pojawia się problem ucisku nerwu nadłopatkowego. Drugą częstą sytuacją jest pojawienie się torbieli okołopanewkowej, czyli zbiornika płynowego, który uciska na nerw – ucisk ten często dotyczy wspomnianych okolic łopatki, czyli często występuje w strefie anatomicznych „zwężeń” na przebiegu nerwu. Torbiel okołopanewkowa może powstawać w wyniku uszkodzenia tylno-górnego obrąbka, a więc w uszkodzeniach SLAP.

Objawy ucisku na nerw nadłopatkowy

Objawem ucisku na nerw nadłopatkow jest ból, który może okresowo nasilać się po aktywności. Dodatkowo pojawia się słabość mięśnia podgrzebieniowego, czasem również nadgrzebieniowego, co zależy od lokalizacji ucisku na przebiegu nerwu. W późniejszej fazie choroby mogą pojawić się zaniki w okolicy nadgrzebieniowej i podgrzebieniowej łopatki.

Diagnostyka ucisku na nerw nadłopatkowy

Diagnostyka ucisku na nerw nadłopatkowy zaczyna się od badania klinicznego – ocenie funkcji mięśni nadgrzebieniowego i podgrzebieniowego. Dodatkowo poszukuje się objawów uszkodzenia obrąbka typu SLAP. Jako badania dodatkowe wykonuje się MRI i USG barku w celu oceny obrąbka i wykluczenia obecności torbieli okołopanewkowej. Zwykle dla oceny przewodnictwa, czyli funkcji nerwu nadłopatkowego wykonuje się badanie EMG.

Leczenie ucisku na nerw nadłopatkowy

Ważne jest, aby diagnozując ucisk nerwu nadłopatkowego wykluczyć zespoły neurologiczne, szczególnie zaś zespół Parsonage-Turnera. Jest to schorzenie neurologiczne, które polega na zaburzeniu funkcji nerwu, być może na podłożu immunologicznym, bez ucisku na nerw. Zespół Parsonage-Turnera charakteryzuje się zaburzeniem funkcji nerwu, a następnie spontanicznym powrotem przewodzenia w dotkniętym nerwie. Proces ten jest czasochłonny, ale prowadzi do samoczynnego wyleczenia chorego. Oznacza to, że w przypadku takiego rozpoznania leczenie chirurgiczne nie jest konieczne. Jeżeli jednak problem nerwu nadłopatkowego wynika z ucisku na nerw, to konieczne jest usunięcie elementu uciskającego. Obecnie uwolnienie nerwu nadłopatkowego wykonuje się artroskopowo, niezależnie od lokalizacji i przyczyny ucisku. Jeżeli usuniecie ucisku na nerw nadłopatkowy nastąpi zanim doszło do zmian degeneracyjnych w nerwie i w mięśniach, możliwy jest powrót do pełnej funkcji barku.

Artroskopia barku