Złamania okolicy barku
(shoulder fractures)
Złamania okolicy barku stanowią łącznie około 9-10% wszystkich złamań. Występują najczęściej w dwóch grupach pacjentów:
- młodych osób w następstwie urazów wysokoenergetycznych, czyli w sytuacji działania dużej siły (sport, wypadki komunikacyjne, upadki z wysokości)
- starszych chorych po upadkach z własnej wysokości, czyli w wyniku działania relatywnie małej siły, tzw. urazach niskoenergetycznych na tle osłabionej kości.
Złamania dotyczą kości tworzących bark, a więc obojczyka, łopatki i kości ramiennej.
Diagnostyka złamań barku (obojczyk, łopatka, kość ramienna)
Jak zawsze pierwszym etapem stawiania diagnozy jest badanie kliniczne pacjenta. Podejrzewając uraz i możliwe złamanie badanie musi być delikatne, aby nie pogarszać stanu chorego. Konieczna jest ocena funkcji łokcia i ręki pod względem możliwych uszkodzeń neurologicznych (uszkodzenie splotu ramiennego lub poszczególnych nerwów) i naczyniowych (uszkodzenie tętnic w bliskości złamania, najczęściej tętnicy pachowej lub ramiennej). Potwierdzeniem złamania jest klasyczne zdjęcie RTG, a w celu uzyskanie bardziej szczegółowych informacji badanie tomografii komputerowej.
Leczenie złamań barku
Decyzja o leczeniu operacyjnym lub leczeniu zachowawczym zależy od wielu czynników – typu złamania, czasu od urazu, aktywności i oczekiwań pacjenta. Nadal, mimo istotnego postępu technicznego i nowych umiejętności chirurgicznych, dane naukowe nie zawsze są jednoznaczne w kwestii sposobu leczenia poszczególnych złamań. Zawsze jest to zależne od indywidualnej analizy korzyści i ryzyka związanego z danym sposobem leczenia. W przypadku leczenia nieoperacyjnego – zwykle leczenie polega na tzw. leczeniu funkcjonalnym, a więc czasowym unieruchomieniu okolicy złamania (gdyż zrost kostny pojawia się dopiero po pewnym czasie od urazu i postępuje w przypadku relatywnej „ciszy mechanicznej” czyli braku ruchu odłamów kostnych), ale zachowaniu nieznacznej ruchomości kończyny, pozwalającej na utrzymanie aktywności pozostałych nieuszkodzonych stawów. Obecnie bardzo rzadko zakłada się masywne opatrunki gipsowe. W przypadku leczenie chirurgicznego, operacja polega na repozycji i ustabilizowaniu odłamów kostnych przy pomocy różnych elementów mocujących – płyty, śruby, gwoździe śródszpikowe i inne. Unieruchomienie kończyny po stabilnym zespoleniu odłamów powinno być tylko czasowe, pełniące rolę przeciwbólową, dzięki czemu pozwala się pacjentowi na delikatną aktywność szybko po operacji. Okres ochronny, kiedy oczekuje się na zrost kostny wynosi zwykle około 6 tygodni.
