(scapula fractures)

Złamania łopatki występują rzadko, stanowią ok. 0,5 – 1% wszystkich złamań. Zwykle są to urazy wysokoenergetyczne – upadki z wysokości, podczas sportu, jazdy motocyklem lub wypadki komunikacyjne, w związku z czym złamaniom mogą towarzyszyć inne uszkodzenia, które należy wykluczyć lub leczyć jednoczasowo: urazy głowy, kręgosłupa, złamania żeber z możliwą odmą, złamania obojczyka i uszkodzenia splotu ramiennego.

Typy złamań łopatki

Najbardziej popularnym sposobem opisywania złamań łopatki jest klasyfikacja Goss’a i Ideberga, według której istotnym kryterium jest obecność złamania panewki łopatki i stopień przemieszczenia odłamów w okolicy szyjki i trzonu łopatki. Osobną kategorią złamań łopatki jest złamanie brzegu przedniego bądź tylnego panewki w przypadku zwichnięcia stawu łopatkowo-ramiennego – w takim przypadku postępowanie bardziej zbliżone jest do leczenia niestabilności barku.

Diagnostyka złamań łopatki

Badanie kliniczne oraz badania obrazowe: klasyczne badanie RTG, a w celu pogłębienia diagnostyki, co zwykle bywa potrzebne w tych rzadkich złamaniach – tomografia komputerowa.

Leczenie złamań łopatki

Złamania stawowe, a więc obejmujące panewkę łopatki, w większości przypadków wymagają leczenia chirurgicznego w celu odtworzenia prawidłowej powierzchni stawowej łopatki. Złamania pozastawowe dotyczące trzonu łopatki zwykle leczone są nieoperacyjnie, zgodnie z zaleceniami leczenia funkcjonalnego – unieruchomienie w temblaku (odciążenie kończyny) w okresie bólowym (7-14 dni) i wczesne rozpoczęcie biernych, a następnie czynnych ruchów barku. W przypadku złamań o znacznym przemieszczeniu odłamów, powodujących wyraźną deformację łopatki wskazane jest leczenie operacyjne. Masywne złamania łopatki zwykle stabilizuje się z wykorzystaniem płyt. Złamania łopatki są tematem kontrowersyjnym, gdyż w przeszłości uważano, że leczenie operacyjne tej okolicy jest zarówno trudne, jak i niepotrzebne. Obecnie uważa się, że łopatka pełni kluczową rolę dla prawidłowej funkcji barku, toteż zwraca się coraz większą uwagę na zachowanie prawidłowego kształtu łopatki w przypadku złamań. Wczesna stabilizacja masywnych złamań łopatki pozwala uniknąć deformacji łopatki w przyszłości, ale wciąż kryteria leczenia chirurgicznego nie są jednoznaczne.