(loose body in the elbow)

Co oznaczają ciała wolne w łokciu?

Ciała wolne w łokciu oznaczają obecność w stawie ruchomych elementów chrzęstno-kostnych, czyli w uproszczeniu „ziarenek piasku w łożysku”. W niektórych książkach ciała wolne w stawie nazywano „myszkami” stawowymi, ponieważ potrafiły być ruchome i przeskakiwać w stawie z miejsca na miejsce. Ciała wolne czasami mogą być zlokalizowane w takiej okolicy stawu, że nie dają objawów, ale zwykle ciała wolne przemieszczają się co powoduje dolegliwości.

Jakie są przyczyny powstawania ciał wolnych w łokciu?

Przyczyn powstawania ciał wolnych w łokciu może być wiele. Często są to następstwa urazów, gdy w wyniku złamania wydzielają się drobne fragmenty kostne, które mogą stać się w przyszłości ciałem wolnym. Czasami ciała wolne mogą być też „produkowane” przez staw – dzieje się tak w chorobie zwyrodnieniowej łokcia (czyli w procesie „zużywania” chrząstki stawowej) lub w chorobach błony maziowej, np. w chondromatozie łokcia.

Najczęstsze objawy ciał wolnych łokcia

Najczęstszymi objawami ciał wolnych łokcia są ból, obrzęki oraz powtarzające się epizody bloku stawu, czyli gwałtownego bólu z ograniczeniem ruchomości łokcia. Ciało wolne przemieszczając się po stawie potrafi wpadać pomiędzy powierzchnie stawowe, co wywołuje ból i ograniczenie ruchomości. Dodatkowo liczne epizody bloku stawu powodują mechaniczne uszkadzanie powierzchni stawowej, a więc są niekorzystne ze względu na przyspieszanie rozwoju zmian zwyrodnieniowych łokcia.

Jak wygląda diagnostyka ciał wolnych łokcia?

Diagnostyka ciał wolnych łokcia polega na dokładnym badaniu klinicznym – ocenie ruchomości i stabilności stawu. Rutynowo wykonuje się dodatkowo RTG łokcia i zwykle badanie CT łokcia. Dodatkowo USG łokcia bywa przydatne dla oceny ruchomości ciała wolnego. W niektórych sytuacjach, gdy podejrzewa się, że ciała wolne mogą mieć bardziej strukturę chrzęstną niż kostną wskazane jest badanie MRI łokcia.

Leczenie ciał wolnych łokcia

Leczenie nieoperacyjne

Leczenie nieoperacyjne ciał wolnych łokcia można zastosować tylko w rzadkich sytuacjach, gdy ciało wolne nie daje istotnych objawów, a przede wszystkim, gdy nie występują epizody bloku łokcia. W takiej sytuacji należy być świadomym obecności ciał wolnych łokcia i w sytuacji nasilenia objawów lub pojawienia się epizodów bloku natychmiast rozważyć leczenie operacyjne.

Leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne ciał wolnych łokcia jest najczęstszym, rutynowym sposobem postępowania – usunięcie mechanicznej przeszkody pozwala zwykle na zmniejszenie bólu oraz skuteczne eliminuje epizody blokowania łokcia. Usunięcie ciał wolnych odbywa się zwykle małoinwazyjnie, czyli wykonuje się artroskopię łokcia. Artroskopia łokcia z powodu obecności ciał wolnych to jedna z najczęstszych operacji artroskopowych tej okolicy.

Artroskopia łokcia