(stiff elbow)

Co to jest przykurcz łokcia?

Przykurcz łokcia polega ograniczeniu ruchomości łokcia. Ze względu na sposób ograniczenia ruchomości stawu można mówić o kilku typach ograniczeń. Przykurcz zgięciowy łokcia polega na ograniczeniu wyprostu, przykurcz wyprostny łokcia powoduje ograniczenie zgięcia, czyli chory nie jest w stanie sięgnąć ręką do ust lub do ucha. Przykurcz rotacyjny polega na ograniczeniu ruchów rotacyjnych przedramienia. Istnieją także przykurcze mieszane, będące kombinacją powyższych możliwości ograniczenia ruchów łokcia.

Jakie są przyczyny ograniczenia ruchomości łokcia?

Przyczyny przykurczu łokcia można podzielić na kilka grup w zależności od lokalizacji elementów okolicy łokcia, które odpowiadają za ograniczenie ruchu.

1. Przyczyny wewnętrzne, czyli występujące wewnątrz stawu – zmiany zwyrodnieniowe, deformacje kostne po przebytych złamaniach, ciała wolne.
2. Przyczyny zewnętrzne, czyli występujące od poziomu torebki stawowej do skóry – przykurcze torebki stawowej, skostnienia okołostawowe, blizny w okolicy skóry i tkanki podskórnej.
3. Przyczyny mieszane, czyli kombinacja zmian stawowych i pozastawowych.

Często przykurcz łokcia pojawia się w następstwie urazów, operacji lub unieruchomienia łokcia. Uważa się, że około 12% urazów łokcia powoduje przykurcz łokcia, który będzie wymagał leczenia chirurgicznego.

Najczęstsze objawy przykurczu łokcia

Najczęstszym objawem przykurczu jest ograniczenie ruchomości stawu. Sztywności łokcia może towarzyszyć ból, choć zdarzają się sytuacje, gdy ograniczenie ruchomości jest praktycznie niebolesne.

Jak wygląda diagnostyka przykurczu łokcia?

Diagnostyka przykurczu łokcia polega ocenie klinicznej łokcia, czyli ocenie ruchomości i stabilności stawu. Następnie wykonuje się badania obrazowe – RTG łokcia, CT łokcia i często badanie dynamiczne USG łokcia. Istotne jest, aby spróbować dokładnie określić przyczynę ograniczenia ruchomości stawu.

Leczenie przykurczu łokcia

Leczenie nieoperacyjne

Leczenie nieoperacyjne przykurczu łokcia jest zwykle pierwszym sposobem postępowania po urazach, operacjach i unieruchomieniu łokcia. Obkurczenie torebki stawowej jest naturalnym procesem gojenia tkanek, a więc jest to raczej rutynowa sytuacja, gdy po urazie lub operacji dochodzi do ograniczenia ruchomości łokcia. Przebudowa torebki stawowej (czyli uelastycznienie tkanki następujące stopniowo po urazie) oraz delikatny proces rozciągania, czyli rehabilitacja łokcia powodują poprawę ruchomości. Istotne jest, aby proces ten był regularny i delikatny, bez generowania istotnych bodźców bólowych, gdyż ból łokcia jest bodźcem hamującym przebudowę, czyli uelastycznianie przykurczonych tkanek. Jeżeli postępowanie takie nie przynosi wyraźnej poprawy należy rozważyć leczenie operacyjne.

Leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne przykurczu łokcia polega na uwolnieniu łokcia, czyli artrolizie łokcia. Celem operacji jest usunięcie przyczyny odpowiadającej za ograniczenie ruchomości. Przyczyny śródstawowe oraz przykurcz torebki stawowej mogą być leczone artroskopowo. Artroskopia łokcia z powodu przykurczu jest jedną z najczęstszych operacji łokcia. W przypadku zmian pozastawowych, masywnych skostnień, dużych deformacji kostnych lub blizn w okolicy skóry i tkanki podskórnej – uwolnienie przykurczu łokcia wykonuje się na otwarto. Fizjoterapia łokcia rozpoczyna się praktycznie natychmiast po operacji, choć usprawnianie powinno być bardzo łagodne i stopniowe, aby nie generować istotnych bodźców bólowych. Poprawa ruchomości następuje po kilku tygodniach, choć ostateczny efekt leczenia widoczny jest zwykle w okresie ok. 6 miesięcy od operacji.

Artroskopia łokcia

Operacje łokcia „na otwarto”