niestabilność stawu
łopatkowo − ramiennego

Staw łopatkowo-ramienny, jako staw kulisty, o największej ruchomości, najczęściej ulega zwichnięciu lub podwichnięciu (potocznie nazywa się to "wypadaniem barku"). O ruchomości i jednocześnie stabilności stawu decyduje jego specyficzna budowa, na którą składają się elementy kostne: głowa kości ramiennej i panewka łopatki, charakterystyczny układ więzadłowy oraz otaczające staw mięśnie. Mięśnie odgrywają rolę stabilizatorów czynnych, natomiast stabilizatorami biernymi są elementy kostne i więzadłowe. Stąd przyczyną niestabilności stawu łopatkowo-ramiennego są zaburzenia anatomicznych stosunków kości tworzących staw i systemu więzadłowego, najczęściej wynikające z urazu.

Najczęstszym typem zwichnięcia stawu łopatkowo − ramiennego jest zwichnięcie przednie (gdy głowa kości ramiennej przemieszcza się do przodu od panewki łopatki).

Następstwami zwichnięcia przedniego barku są zwykle niestabilność i/lub dolegliwości bólowe, określane terminem "bark bolesny niestabilny". Leczenie jest zwykle operacyjne.

Uszkodzenie obrąbka panewki typu Bankarta

Ryc. 1. Uszkodzenie obrąbka panewki typu Bankarta.

Przyszycie uszkodzonego obrąbka panewki
Przyszycie uszkodzonego obrąbka panewki
Przyszycie uszkodzonego obrąbka panewki

Ryc. 2 Przyszycie uszkodzonego obrąbka panewki (z wykorzystaniem kotwic osadzonych w panewce łopatki), co powoduje przywrócenie prawidłowej stabilizacji więzadłowej od strony przedniej stawu.

W chwili obecnej istnieją dwa główne sposoby leczenia niestabilności przedniej stawu łopatkowo − ramiennego:

  1. stabilizacja kostna barku, odtwarzająca ubytek panewki w przypadku uszkodzeń kostnych − do niedawna stabilizacja kostna barku była operacją "na otwarto", obecnie wykonuje się ją artroskopowo;
  2. rekonstrukcja tkanek miękkich pod kontrolą artroskopu w przypadku uszkodzeń więzadłowych.
Przesunięcie bloku kostnego 1
Przesunięcie bloku kostnego 2

Ryc. 3. W przypadku uszkodzeń kostnych wykonuje się przesunięcie bloku kostnego (w tym wypadku wyrostka kruczego łopatki) na brzeg przedni panewki łopatki.

Przesunięcie bloku kostnego 1
Przesunięcie bloku kostnego 2

Ryc. 4. Artroskopowa stabilizacja barku (blok kostny) sposobem Latarjet.

W przypadku innych, rzadszych typów niestabilności stawu łopatkowo ramiennego terapię zaczyna się od rehabilitacji, a dopiero w przypadku jej niepowodzenia proponuje się leczenie operacyjne. Najważniejsze w przypadku niestabilności stawu łopatkowo-ramiennego jest odpowiednie rozpoznanie oraz właściwa kwalifikacja do leczenia rehabilitacyjnego bądź chirurgicznego.