niestabilność stawu
łopatkowo − ramiennego
Staw łopatkowo-ramienny, jako staw kulisty, o największej ruchomości, najczęściej ulega zwichnięciu lub podwichnięciu (potocznie nazywa się to "wypadaniem barku"). O ruchomości i jednocześnie stabilności stawu decyduje jego specyficzna budowa, na którą składają się elementy kostne: głowa kości ramiennej i panewka łopatki, charakterystyczny układ więzadłowy oraz otaczające staw mięśnie. Mięśnie odgrywają rolę stabilizatorów czynnych, natomiast stabilizatorami biernymi są elementy kostne i więzadłowe. Stąd przyczyną niestabilności stawu łopatkowo-ramiennego są zaburzenia anatomicznych stosunków kości tworzących staw i systemu więzadłowego, najczęściej wynikające z urazu.
Najczęstszym typem zwichnięcia stawu łopatkowo − ramiennego jest zwichnięcie przednie (gdy głowa kości ramiennej przemieszcza się do przodu od panewki łopatki).
Następstwami zwichnięcia przedniego barku są zwykle niestabilność i/lub dolegliwości bólowe, określane terminem "bark bolesny niestabilny". Leczenie jest zwykle operacyjne.

Ryc. 1. Uszkodzenie obrąbka panewki typu Bankarta.



Ryc. 2 Przyszycie uszkodzonego obrąbka panewki (z wykorzystaniem kotwic osadzonych w panewce łopatki), co powoduje przywrócenie prawidłowej stabilizacji więzadłowej od strony przedniej stawu.
W chwili obecnej istnieją dwa główne sposoby leczenia niestabilności przedniej stawu łopatkowo − ramiennego:
- stabilizacja kostna barku, odtwarzająca ubytek panewki w przypadku uszkodzeń kostnych − do niedawna stabilizacja kostna barku była operacją "na otwarto", obecnie wykonuje się ją artroskopowo;
- rekonstrukcja tkanek miękkich pod kontrolą artroskopu w przypadku uszkodzeń więzadłowych.


Ryc. 3. W przypadku uszkodzeń kostnych wykonuje się przesunięcie bloku kostnego (w tym wypadku wyrostka kruczego łopatki) na brzeg przedni panewki łopatki.


Ryc. 4. Artroskopowa stabilizacja barku (blok kostny) sposobem Latarjet.
W przypadku innych, rzadszych typów niestabilności stawu łopatkowo ramiennego terapię zaczyna się od rehabilitacji, a dopiero w przypadku jej niepowodzenia proponuje się leczenie operacyjne. Najważniejsze w przypadku niestabilności stawu łopatkowo-ramiennego jest odpowiednie rozpoznanie oraz właściwa kwalifikacja do leczenia rehabilitacyjnego bądź chirurgicznego.